به هزاره هاى ستمدیده افغانستان

 

image
بنگر بدین رباط و بدین صعب  کاروان
تا چون که سال و ماه دوانند هر دوان
                ”  ناصرخسروقبادیانى “
بنگر چه مایه جور و ستم دیدی از جهان
کز نای خسته­ات به فلک بَر شده    فغان
در دوره­ای که عصر فضایش نهند   نام
وز خاک تیره بَر شده انسان به کهکشان،
هر دیوِ چاره دزدْ کشیدت به چارمیخ
در سرزمین مادری­ات بَلخ* و بامیان*
با تازیانه  بر بدنت  حد      نواختند
تا بی­ رمق بیفتی و از کف دهی توان
چونان که داغ بر دل لاله نهاده دشت
داغی تو را به سینه نهادند جان ستان
من در وطن غریبم و تو خوار و در به در
من تشنه کام آبم و تو خسته جان نان
تو چون عقاب، اوج نشینیّ و کوهزاد
من­چون ­گیاه ِجُلگه­ی لب ­خشکِ سیستان
ما هر دو از فراز  فتادیم    در فرود
در راه صعب جان بنهادیم   هردوان
در توست سربلندی هر کوه ِبا وقار
در من کویر خویی و اندوه ِ بیکران
از یک نهال ِخلقت و یک اصل و ریشه­ایم
ما همدمان همدل و هم کیش   و همزبان
با من بگوی قصّه­ای از غُصّه­های خویش
بر من یکی فسانه ز جور  زمان   بخوان
با من بگوی از غم  و  بیدادِ     روزگار
وز درد و رنج ِمردمِ  ِبَغلان* و غَرستان*
آواره گردِ کوه و بیابان چه سان شدند؟
اقوام دایزنگی* و چوپان* و دی کلان*؟
پَروان*و غزنی* از چه­ به­ محنت به­ سر برند؟
چون ­می ­زیَند  خلق ِاُرُزگان*   و جوزجان*؟
خَتلان* هنوز خون خورد از جابران دهر؟
جَغتو*  هنوز درد ِ عیان  دارد  و    نهان؟
گاهی به قندهار* و به هلمند*   مانده­ای
گاهی به پنجشیر* و بدخشان* و طالقان*
برگوی چیده­ای  چه  بجز خار   از بهار؟
برگوی دیده ­ای چه بجز خاشه از خزان؟
سوغات ِغیر بهر ِتو بوده، چه    جز هراس؟
وز خصم ­جز غمت چه­ رسیده­ ست ارمغان؟
ای از جفای  مردمِ   نا اهل  و  بد کُنش
بوده غریب  در وطن خود    به هر زمان
با من حدیث کن ز غم دیر و زود خویش
با من حدیث کن  ز فلانِ  بنِ  بِن  فلان
شرحی ز دیو خویی رحمان* مرا بگوی
وز قتل ِعام جَرگه* و سر خیل  دودمان
این های­ و ­هوی­ چیست ز بیگانه روز و شب؟
کاین ­سان بلند گشته و  افتاده   و در میان؟
بر طبل ­شوم ­جنگ ­چه ­کس ­کوفت­ این­چُنین؟
بر خَلق خسته تاخت­ که بی ­­رحم    آنچنان؟
از کُشته ­ها کدام  تبهکار  پشته  ساخت؟
و ز  کِشته ­ها کدام  ثمر بُرد و   کِشتبان؟
در پیش  جابران  زمانه  دریغ  و   درد
سودی نداشت لابه که گیرد کسی امان
تیغ ستم کشیده چو شد از نیامِ   جهل
افتاد  بر زمین  سر خُرد  و  تنِ  کلان
روباه  سیرتان  ز چه جولان    همی­دهند
جایی که زَهره دَر شده شیر ژیان در آن؟
بر شیشه­های خانه چه ­کس سنگ می­زند؟
نا امنی از چه روزنی  آمد   در آن مکان؟
آن  قیل و قال  و بازی  طفلان کوی را
خاموش کرد یکسره از چه نهیبِ خان؟
آنجا به جای  مدرسه ­ی  دانش   و هنر
مکتب شده ­ست بهر فریب کسان، دکان
کو آن نشاط و شورْ به میدان بُز کَشی*؟
کو آن  سوارکار ِ قوی عزم       پهلوان؟
تا لاشه را به در بَرَد و  چُست و پُر امید
بنشاندَش به جایگه از اسب ِخوش عنان
دردا، در این هزاره ز قوم هزاره نیست
جز درد  بی نشانی  و آوارگی   نشان
زآن مردمِ  نجیب  سلحشورِ  دین مدار
ز آن خَلق نیکْ خُلق ِستمدیده­ ی جهان،
کس تا بزرگسالی و  پیری    نمی ­رسد
در گور سرد خفته به هر گوشه نوجوان
ای دل نبسته هیچ به وعد و وعید کس!
وی رخ نسوده هیج به هر خاک آستان!
نازد وطن به تو که همه عمر بودی­اش
با جان و دل به غایت ِ همّت  نگاهبان
هرگز نگشت  قامت  آزاد گیت  خم
در پیشگاهِ  یاوه  درایان   بد دهان
شد بالشت به­ کوه ­و ­کمر سنگ و در خیال
خفتی به روی  بستر نرمی  ز پرنیان
ما را ز راهِ  شعبده  عمری  فریفتند
با وعده­های حوری و آسایش جنان
نالم   ز  ناروایی   نا مردمانِ        دهر
آن ­سان که تو، به نالشی از جورِ طالبان
در زیر سنگِ  فاجعه  با صد دریغ  و درد
شد خُرد از من و تو  به یکباره استخوان
تا  گم شود نشان  هنرمندی    بشر
تا کس دگر نیابد از آن ذوقها نشان
تا بر سپاهِ مِهر زند قهر و کین، کمین
تا قامت کشیده­ ی  رادی  شود کمان
از لوح دیر سال  و دل سنگ خاره ­ها
گردید محو،  پیکر   بودای   مهربان*
کردند   جهد   تا  که    ز بُن   بَر کنند   زود
نخلی­که ­داشت­ ریشه در اعماق ِجسم ­و ­جان
نی  حرمت مزار  شریفت به  جای  ماند
نی از هرات، لفظ ِ دَری   شد غزلچکان
آبشخور وجود تو خاکی‌ ا­ست بس عزیز
خاکی  بلند قدر تر  از   گوهر گران
چون بیدلِ  بزرگ   ز تو خاست سربلند
بس شاعرانِ  خوش سخنِ پارسی زبان
دردا  که  از  جهالت  مشتی    سخن فروش
شد آن ­شکوه­ و شوکت­ و آن ­شان ­و آن کیان
ای  سربلند ِقلّه ­ی دانایی    و شرف!
وی بر تمام ِکشور دل گشته حکمران!
شاهینِ سرفراز ِ بلندْ آشیان !    تو را
هرگز مباد زاغی و جغدی هم آشیان!
تا آسمان عشق تو را پهنه ­ی دل است
پرواز  کن به بال ِ تمنّا       بر آسمان
غیر از تو کیست تا کند آزاد خلق  را
از چنگ جورِ مردمِ بد فهم وکج گمان
بادت مدام شهد سعادت به جام عمر!
بادت مدام شادی شایسته هم عنان!
شادی نصیب باد تو را از نعیم دهر!
غم را مباد راه به دلهای شادمان!
تا صبح و شام، چرخ زنانند و در گذر،
تا مهر و ماه، جلوه فروشند و دُر فشان،
همواره باد،  نام تو    در اوج ِافتخار!
پیوسته باد، یادِ  تو سر فصل یادمان!
بیتی  از آن حصاری   یُمگان     بیاورم
کاین چامه را ز خاک رساند به کهکشان
آنجا که گفته است در این بحر ِدلنشین
مفعولُ     فاعلاتُ    مفاعیلُ     فاعلان،
”  این گفت* ها که من شنوانیدَمت همه
یارانتْ  را چنانکه  شنودیش    بشنوان
   از استاد محمود رضا آرمین ” سَهی ” سیستانی
این نوشته در خواندنیها, هنر و ادبیات ارسال و برچسب شده است. افزودن پیوند یکتا به علاقه‌مندی‌ها.