گفت پیغمبر که احمق هر که هست
او عدو ماست و غول ره زنست

هر که او عاقل بود او جان ماست
روح او و ریح او، ریحان ماست

از واقعه عاشورا نزدیک به ۱۴ قرن می گذرد. زمان را بازگشتی نیست و نمی توانیم اثری در تغییر وقایع آن روز داشته باشیم. آنچه نباید، اتفاق افتاده است، اما به فرض محال، اگر می توانستیم به گذشته برگردیم و در چند و چون این فاجعه، اثرگذار باشیم، چه می کردیم!؟
فرض کنید صبح عاشورای سال ۶١ است و دو سپاه در مقابل هم صف بسته اند. البته که پیوستن ما به لشکر امام حسین تغییری در نتیجه ى واقعه عاشورا به وجود نمی آورد. فقط یک تغییر رخ میداد و آن تحول در خود ما بود. این تحول چگونه باید باشد که لیاقت و توفیق با حسین بودن را پیدا کنیم؟ اگر مختصات این تغییر را بیابیم دیگر چه ضرورتی دارد که محالی را ممکن کنیم و زمان را به عقب بازگردانیم؟ با این تحول روحی ما برای همیشه خندان وزنده دل و با حسین خواهیم بود. پس منظور از یادآوری هر ساله این واقعه تلخ اگر جز این باشد، بهتر است که زمان بر نگردد، زیرا به حتم یک نفر به سپاه یزید اضافه مى شود، و آنگاه از اشک کارى نمى آید و مى باید خون گریست!
پرسش این است که در تئوری و عمل، چه تغییر و تحولی باید در ما صورت پذیرد که در حد و اندازه همراهی با حسین شویم و چون ابوالفضل و علی اکبر و… باشیم؟ با این بُعد زمان، ما را با حسین (ع) چه نسبت است؟ آیا او را دیده ایم و آیا او را می شناسیم؟! آیا آنها که حسین (ع) را دیدند، امام را شناختند؟! اساسا شناخت امام به چه معناست؟! آیا شناخت به معنای دانستن نام اوست؟ و آیا شناخت با دیدن جمال و رخسار او حاصل می شود؟ آیا حتی بیعت با او به معنای شناخت اوست؟! شمر و خولی هم امام را دیدند و وهب نصرانی و حر ریاحی هم امام را دیدند! فاصله این دو دیدن از کجا تا به کجاست ؟ یکی او را دید و قاتل او شد و یکی او را دید و عاشق او شد! ما چگونه نادیده عاشق او شویم؟! بسیاری از اهل کوفه با او بیعت کردند و شهدای کربلا نیز با او بیعت کردند! فاصله این دو بیعت از کجا تا کجاست؟! چگونه باید او را دراین زمان یافت و عاشقانه با او بیعت کرد؟! از چه رو برای حسین عزا می گیریم وگریه و ناله می کنیم؟ گریه برای چیست؟ آیا از فراق اوست؟! مگر با او وصلی داشته ایم که از فراقش بنالیم؟! اهل کوفه نیز بعد از واقعه عاشورا مى گریستند؛ از خدام ستیر اسدی روایت شده است که چون امام سجاد را با اسرا از کربلا آوردند، زنان اهل کوفه را دیدم زاری کنان و گریبان چاک زده و مردان هم با آنها می گریستند. امام که از بیماری ناتوان شده بود، آهسته فرمود : «اینان بر ما گریه می کنند! پس چه کسی ما را کشته است؟» معلوم می شود اولین عزاداران حسین همان قاتلان حسین بوده اند که این چنین از فعل زشت خود و خیانت خویش، بر سر و سینه می زدند

کلاه خویش را قاضی کنیم و ببینیم چه اندازه به امام مان معرفت داریم و ایمان خود را بسنجیم. خود را فریب ندهیم تا به راستی بدانیم که در انتخاب راه، با حسین خواهیم بود یا یزید؟! اگر با حسین هستیم کو نشانه اش؟! آیا از نام حسین خرافه نساخته ایم و در زیر پرچم یزید سینه نمی زنیم؟!
فرموده اند: مَن لم یعرف إمام زمانه مات میتهً جاهلیّه (کسی که امام زمان خود را نشناخت پس به مرگ جاهلیت مرده است) پس آنان که با حسین نبودند و او را نشناختند به مرگ جاهلیت مرده اند و حتی آنان که با حسین بیعت کردند و او را رها کردند نیز به مرگ جاهلیت مرده اند. چه باید کرد که چون آنان نمیریم؟ در این حدیث نفرموده است هر کس نماز نخواند یا روزه نگرفت یا ذکر خدا نگفت به مرگ جاهلیت مرده است، بلکه می گوید اگر معرفت به امام زمان خود نداشته باشد به مرگ جاهلیت مرده است. این معرفت چیست و چگونه حاصل مى شود؟ آیا به دیدن؟ آیا به بیعت؟ ، به دیدن اگر مى بود که عمر سعد نیز دید و به بیعت اگر مى باشد که کوفیان بیعت کرده بودند!
امروز همگان حسین را امام سوم شیعیان می دانند. آیا در سال ۶۱ هجری نیز مسلمانان وى را امام می دانستند؟ آیا امام حسین امام عصر خود نبود؟ آیا امامت او جز برای آن عده ی قلیل که با او به شهادت رسیدند، برای دیگران در پرده غیبت نبود؟ آیا همه ائمه (ع) و اولیای الهی در همه اعصار در غیبت نیستند؟ و آیا همین در غیبت بودن امام به معنای عدم شناخت ما از او نیست؟ وااسفا که در هر عصر و دوره اى، حسینِ عصرِ خویشتن را سر مى بُریم و بر حسینِ اعصارِ گذشته مى گرییم و این دور باطل تا ابد بر مدارِ بى خردى خواهد گشت و این در همچنان بر پاشنه ى جهل خواهد چرخید، که یزیدیان امروز، بر حسین دیروز مى گریند، به نیت ثواب.
اگر حسین در زمانه ی ما بود، جایگاه و جای او در روابط و مناسبات اجتماعی و مذهبی ما کجا بود؟ او در اقلیت بود یا در اکثریت؟ در بند بود یا آزاد؟! اگر می توانست با ما سخن بگوید چه می گفت و ما را چه دستور میداد؟! و اگر ما در زمانه حسین بودیم در کدام سو مى بودیم، در اقلیت لشکر حسین یا در اکثریت سپاه یزید؟! شاید راه انفعال را در پیش گرفته، با سکوتمان یزید را همراهی می کردیم!!ناله و گریه امروزمان از چیست؟ اگر حسین وقت خویش را یافته ایم و خود را از حسین و با حسین و همراه حسین مى دانیم چه جاى زارى مى ماند؟ اگر دانسته ایم که شرافت و بزرگی حسین به جسم خاکی او نیست که به حقیقت و آرمان و اهداف و ولایت اوست، چه حاصل از بکاء؟ و اگر با حسین نیستیم، اشک چاره ى کاستن از این درد عظما نیست، که باید خون گریست!
حسین و یزید تنها دو شخصیت در مقطعی از تاریخ نیستند که این دو همچون هابیل و قابیل ،ابراهیم و نمرود، موسی و فرعون، دو اندیشه جارى در درازاى تاریخ اند و دو قبله و سجدگاه نفس آدمی اند که یکی روح بشر را به عالم علوی و ملکوت می برد و دیگری به عالم سفلی و جهنم .
باید به خویش بنگریم که با کدامیک از این دو اندیشه ایم و در کدام عالم سیر و سلوک می کنیم.
آنکه سجده بر عالم علوی دارد و با اندیشه حسینی است با هر مذهبی و دینی و با هر شریعت و آیینی، پیرو حسین و جویای حقیقت اوست و از اندیشه ی یزیدی و دنیای او بیزار است

و آنکه سجده بر شیطان دارد و بر مدار تفکر یزید می اندیشد، با هر مرام و مذهبی و به هر کیش و دینى که باشد قاتل حسین است، چه در صحرای کربلا بر حسین تیغ کشیده باشد و چه در عزای حسین خون گریسته باشد!

فرستنده جلیل فروتن راد